FENOMENOLOGIJA NATIVNOG AUTOBIOGRAFSKO-MEMOARSKOG TEKSTA – INTERPRETATIVNO VEŽBANJE ŠICOVSKE PERSPEKTIVE
Ključne reči:
native autobiography as ethnobiography, social phenomenology of A. Schutz, everyday world as lifeworld, socio-cultural context, time perspective, writing as intentional action, subjective motives and goals (that-is-why and in-order-to), meanings of the textApstrakt
Glavni izvor inspiracije u pisanju ovog eksperimentalnog ogleda predstavljaju ideje Alfreda Šica, sabrane u njegovom kapitalnom delu Problem društvene stvarnosti. Shvatanja i analitičke kategorije ovog velikog teoretičara poslužili su mi kao svojevrsno metodološko uputstvo u analizi i interpretaciji idiosinkratičkog teksta (autobiografije, odnosno etnobiografije) moje etnografske informantkinje iz Crne Gore. Uprkos skromnim pretenzijama, njen tekst je u faktografskom, strukturalnom i semantičkom pogledu mnogo složeniji i dublji nego što izgleda na površini. Odatle proizlazi i mogućnost u tumačenju: da se njena etnobiografija tretira kao laički izveštaj koji pruža materijal za fenomenološku deskripciju posebne kulturne verzije sveta svakodnevnog života kao krajnje ili vrhovne stvarnosti. Jedan od ključeva za razumevanje ovog ličnog
životnog dokumenta jeste u tome da čitalac pojmi i vrednuje opis sveta života onakav kakav se ukazuje u narativu iz emske perspektive aktera, pripadnika i učesnika. Antropološko tumačenje značenja teksta treba da bude „orijentisano na aktera“, na pisanje ženskog subjekta kao čin delanja i njegove intencije (motive i projektovane ciljeve).
Reference
Abot, Porter H. 2009. Uvod u teoriju proze. Beograd: Službeni glasnik.
Bećković, Matija. 2001. „Perom kao jezikom“. In Marko Miljanov, Primjeri čojstva i junaštva, 5–9. Podgorica: Kulturni centar „Sveti Sava“ – Nova Pazova: Bonart.
Geertz, Clifford. 2000. “’From the Native’s Point of View’: On the Nature of Anthropological Understanding”. In Local knowledge: Further Essays in Interpretive Anthropology, 50–70. Basic Books.
Gerc, Kliford. 1998. “Osoba, vreme i ponašanje na Baliju”. In Tumačenje kultura 2, 147– 219. Beograd: Biblioteka XX vek.
Gorunović, Gordana. 2014. Autobiografija u kontekstu: ogled iz etnografske antropologije. Beograd: Filozofski fakultet i Srpski genealoški centar.
Gorunović, Gordana. 2015. Etnobiografija jedne Oravčanke: antropološki kontekstualni pristup tekstu. Književna istorija XLVII, No. 157 (2015): 319–332.
Hartley, Leslie P. 2002. The Go-Between. New York: The New York Review of Books.
Huserl, Edmund. 1991. Kriza evropskih nauka i transcendentalna fenomenologija. Gornji Milanovac: Dečje novine.
Krupat, Arnold. 1985. For Those Who Come After: A Study of Native American Autobiography. Berkeley: University of California Press.
Krupat, Arnold. 2007. “Foreword”. In Paul Radin, Crashing Thunder: The Autobiography of an American Indian, pp. ix–xviii. Ann Arbor: The University of Michigan Press.
Lalić, Mihailo. 1983. Zlo proljeće. Beograd i Titograd: Nolit and Pobjeda.
Lalić, Mihailo. 1992. Prutom po vodi. Novi Sad: Dnevnik.
Lalić, Mihailo. 1995. Epistolae Seniles. Beograd: Srpska književna zadruga.
Litvinović, Gorjana D. 2001. Čovek između istorijskog i ličnog vremena. Psihološke monografije 7. Beograd: Institut za psihologiju.
Miljanov, Marko. 2001. Primjeri čojstva i junaštva. Podgorica: Kulturni centar „Sveti Sava“ – Nova Pazova: Bonart.
Natanson, Moris. 2012. „Uvod“. U Alfred Šic, Problem društvene stvarnosti, 21–43. Novi Sad: Mediterran Publishing.
Petrović, Petar II Njegoš. The Mountain Wreath. Trans. into English by Vasa D. Mihailovich. Rastko, Internet Library of Serb Culture: Literature.
Rapport, Nigel. 1997. “Individual Narratives: ‘Writing’ as a mode of thought which gives meaning to experience“. In Transcendent Individual: Towards a Literary and Liberal Anthropology, 43–63. London: Routledge.
Spasić, Ivana. 1998. „Interpretativna sociologija: izazovi razumevanja društvenog sveta“. In Interpretativna sociologija, 5–32. Sociološka hrestomatija, Ivana Spasić (prir.). Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
Spasić, Ivana. 2004. Sociologije svakodnevnog života. Beograd: Zavod za udžbenike i nastavna sredstva.
Šic, Alfred. 2012. Problem društvene stvarnosti. Sabrani radovi I. Novi Sad: Mediterran Publishing.
Škaljić, Abdulah. 1966. Turcizmi u srpskohrvatskom jeziku. Sarajevo: Svjetlost.
Vajt, Hejden. 2011. Metaistorija: istorijska imaginacija u Evropi devetnaestog vijeka. Podgorica: CID.
Zeitlyn, David. 2008. Life-history writing and the anthropological silhouette. Social Anthropology 16.2 (2008): 154–171.
